Từ cơn lốc tư tưởng và từ bi ấy, bốn câu thơ của Thầy Tuệ Sỹ không còn ngự trong vườn thơ, mà trong biên niên của những ai biết rằng làm người, nhất là làm người trong thời tao loạn, là gánh lấy cái mong manh nhất mà vẫn không để nó vỡ.

Từ cơn lốc tư tưởng và từ bi ấy, bốn câu thơ của Thầy Tuệ Sỹ không còn ngự trong vườn thơ, mà trong biên niên của những ai biết rằng làm người, nhất là làm người trong thời tao loạn, là gánh lấy cái mong manh nhất mà vẫn không để nó vỡ.

Người tu đạo Phật nào cũng biết những gì cầm trên tay dù chặt bao nhiêu cũng sẽ rơi, chiếc áo mặc sẽ rách và sắc đẹp khuynh thành cũng sẽ tàn phai. Nhưng biết là một việc, sống trọn vẹn trong sự hiểu biết đó vô cùng khó, ngoài Thầy Tuệ Sỹ.

Người tu đạo Phật nào cũng biết những gì cầm trên tay dù chặt bao nhiêu cũng sẽ rơi, chiếc áo mặc sẽ rách và sắc đẹp khuynh thành cũng sẽ tàn phai. Nhưng biết là một việc, sống trọn vẹn trong sự hiểu biết đó vô cùng khó, ngoài Thầy Tuệ Sỹ.

Trong không gian trầm lắng nơi chốn Tổ, hương khói ngút nghi như nối liền hai bờ sinh tử. Ánh đèn Pháp bảo nhẹ lay soi tỏ hư không, nghe trong tận cùng sâu thẳm là tiếng vọng ơn Thầy.

Trong không gian trầm lắng nơi chốn Tổ, hương khói ngút nghi như nối liền hai bờ sinh tử. Ánh đèn Pháp bảo nhẹ lay soi tỏ hư không, nghe trong tận cùng sâu thẳm là tiếng vọng ơn Thầy.

Một ngày tuyết rơi bất thường vào tháng 5 dương lịch, sau thời hành thiền sáng, tôi lần giở bài Kinh Du Hành để đọc. Lời Kinh Ôn dịch mấy mươi năm trước, lúc này như cuộn phim quay chậm, từng chi tiết về những tháng cuối đời của Ôn hiện rõ mồn một trong tâm tôi.

Lời Kinh Ôn dịch mấy mươi năm trước, lúc này như cuộn phim quay chậm, từng chi tiết về những tháng cuối đời của Ôn hiện rõ mồn một trong tâm tôi.

Tôi rất đau buồn khi nhận được tin Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, Chánh Thư ký kiêm xử lý Thường vụ Viện Tăng thống, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, người mà tôi đã có hân hạnh được gặp gỡ vào tháng 7 vừa qua, nay đã viên tịch. Sự cống hiến của Hòa thượng cho cộng đồng Phật giáo Việt Nam cũng như học vấn uyên thâm của Ngài đã được đông đảo công chúng công nhận.

Sự cống hiến của Hòa thượng cho cộng đồng Phật giáo Việt Nam cũng như học vấn uyên thâm của Ngài đã được đông đảo công chúng công nhận.

Là một nhà giáo dục lớn mẫu mực và có tầm nhìn xa rộng, Thầy đã và đang là ngọn hải đăng cho nhiều thế hệ, trong đó có người viết. Đầu thập niên 1970, Thầy đã được thỉnh cử làm vị giáo sư chính thức của Đại Học Vạn Hạnh nổi tiếng lúc bấy giờ dưới thời Việt Nam Cộng Hòa, cũng như tại Viện Cao Đẳng Phật học Hải Đức Nha Trang.

Là một nhà giáo dục lớn mẫu mực và có tầm nhìn xa rộng, Thầy đã và đang là ngọn hải đăng cho nhiều thế hệ.

Với nội lực sở tri và sở hành Phật Pháp thâm sâu, dù ở trong lao tù Thầy vẫn an nhiên tự tại: “Trách lung do tự tại, tán bộ nhược nhàn du.” Liễu ngộ bản chất các pháp đều vô ngã, như mộng, như huyễn, như quáng nắng, như sương mai nên Thầy đã ví việc bị giam trong tù như nhốt một làn khói mỏng, “dư chỉ khinh yên bán ngục khung.”

Với nội lực sở tri và sở hành Phật Pháp thâm sâu, dù ở trong lao tù Thầy vẫn an nhiên tự tại: “Trách lung do tự tại, tán bộ nhược nhàn du.”

“Trong vòng một tháng nữa Thầy sẽ ra đi, Thầy đã chuẩn bị sẵn hết rồi. Các con dù sống trong bất kỳ hoàn cảnh nào, cũng phải nhớ đi bằng đôi chân và nhìn bằng đôi mắt của chính mình. Khi Thầy đi rồi, có buồn thì buồn ít thôi.”

“Các con dù sống trong bất kỳ hoàn cảnh nào, cũng phải nhớ đi bằng đôi chân và nhìn bằng đôi mắt của chính mình. Khi Thầy đi rồi, có buồn thì buồn ít thôi.”

Hành trạng của hai bậc đại tăng có nhiều điểm giống nhau. Một người lưu vong trên đất khách 64 năm chưa trở về và một người lưu vong trên chính quê hương mình với một án tử hình, 17 năm tù đày và ba lần bị quản thúc.

Hành trạng của hai bậc đại tăng, một người lưu vong trên đất khách 64 năm chưa trở về và một người lưu vong trên chính quê hương mình với một án tử hình.

Tin Tuệ Sỹ mất, tôi không buồn. Như thuở làm sinh viên Sài Gòn 1977-78, người tôi muốn tìm gặp không là Chế Lan Viên, không phải Bùi Giáng hay Trịnh Công Sơn, mà Tuệ Sỹ – duy nhất. Không gặp được ông, tôi không buồn. Nghe tin ông bị kết ản tử hình, tôi cũng không buồn. Tại sao? Bởi tôi biết ông không thể chết, nói khác đi: Tinh thần Quý tộc Đông phương nơi ông không thể bị giết chết.

Tin Tuệ Sỹ mất, tôi không buồn. Như thuở làm sinh viên Sài Gòn 1977-78, người tôi muốn tìm gặp không là Chế Lan Viên, không phải Bùi Giáng hay Trịnh Công Sơn, mà Tuệ Sỹ – duy nhất.